កម្ពុជា និងហ្វីលីពីន បានឯកភាពគ្នាបន្តពង្រឹងទំនាក់ទំនងនិងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការទ្វេភាគីលើវិស័យចម្បង ៣ គឺពាណិជ្ជកម្ម ការពារជាតិ និងការតភ្ជាប់ផ្លូវអាកាស ខណៈភាគីទាំង២ បង្ហាញសុទិដ្ឋិនិយមរៀងខ្លួនចំពោះការពង្រឹងនេះដើម្បីប្រយោជន៍រួមរវាងកម្ពុជានិងហ្វីលីពីន។
ការឯកភាពរវាងមេដឹកនាំទាំង២ គឺលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត និងលោកហ្វីឌីណាន់ ម៉ាកូស ជេអ (Ferdinand Romualdez Marcos Jr.)ប្រធានាធិបតី នៃសាធារណរដ្ឋហ្វីលីពីន កាលពីថ្ងៃទី៤ ខែមីនា អំឡុងនៃការចូលរួមកិច្ចប្រជុំកំពូលពិសេស អាស៊ាន-អូស្ត្រាលី នៅទីក្រុងមែលប៊ន ប្រទេសអូស្ត្រាលី។ នេះបើយោងតាមលទ្ធផលនៃជំនួបតាមរយៈតេឡេក្រាម លោកហ៊ុន ម៉ាណែត។
នៅក្នុងជំនួប មេដឹកនាំទាំង២រូប បានបង្ហាញឆន្ទៈក្នុងការពង្រឹង និងពង្រីក កិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងប្រទេសទាំង២ និងបានពិភាក្សាពង្រឹងបន្ថែមទៀតលើវិស័យចម្បងៗចំនួន៣ គឺវិស័យពាណិជ្ជកម្ម ការពារជាតិ និងការតភ្ជាប់។
ចំពោះវិស័យពាណិជ្ជកម្ម លោកហ៊ុន ម៉ាណែត និងលោកហ្វីឌីណាន់ ម៉ាកូស ជេអ ឯកភាពជំរុញការនាំចេញអង្ករពីកម្ពុជាទៅហ្វីលីពីន ជំរុញការតភ្ជាប់រវាងវិស័យឯកជន ក្នុងគោលដៅជំរុញទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគី។
ដោយឡែកសម្រាប់វិស័យតភ្ជាប់វិញ ថ្នាក់ដឹកនាំប្រទេសទាំង២ បានលើកឡើងពីសារៈសំខាន់លើផ្នែកទេសចរណ៍ ដោយឯកភាពគ្នាសិក្សាលើការជំរុញតភ្ជាប់ផ្លូវអាកាស ឬជើងហោះហើរបន្ថែមទៀត ជាពិសេសតភ្ជាប់ជើងហោះហើរទៅកាន់គោលដៅទេសចរណ៍ផ្សេងៗ រវាងប្រទេសទាំង២។
ក្នុងវិស័យការពារជាតិ មេដឹកនាំទាំង២ សាទរចំពោះកិច្ចសហប្រតិបត្តិការដ៏ល្អកន្លងមក ហើយប្តេជ្ញាបន្តពង្រឹង និងពង្រីកបន្ថែមទៀត ដើម្បីអាចឈានទៅការធ្វើលំហាត់សមយោធារួមគ្នាទ្វេភាគី នាពេលអនាគត ហើយភាគីទាំងទាំង២ ក៏ពិភាក្សាគ្នាលើបញ្ហាតំបន់ និងអន្តរជាតិ ដែលជាផលប្រយោជន៍រួមផង។
ពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហានេះ លោកគិន ភា ប្រធានវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានលើកឡើងថា កម្ពុជានិងហ្វីលីពីន មានទំនាក់ទំនងមិនស៊ីជម្រៅនឹងគ្នាប៉ុន្មានឡើយនាពេលកន្លងមកនេះ ជាពិសេសជុំវិញទស្សនៈក្នុងទំនាស់សមុទ្រចិនខាងត្បូង ដែលហ្វីលីពីនតែងប្រឆាំងស្រួចស្រាលទៅនឹងចិន។
ទោះជាយ៉ាងណា ចំពោះការឯកភាពរវាងមេដឹកនាំទាំង២ លោកថា៖ «ការឯកភាពនេះជាចំណុចចាប់ផ្តើមដ៏ល្អមួយ ជាសញ្ញាលើកកម្ពស់ទំនាក់ទំនងនិងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការទ្វេភាគី ជាពិសេសការជំរុញទៅលើជើងហោះហើរត្រង់ដើម្បីពង្រឹងការតភ្ជាប់ ការពង្រឹងផ្នែកពាណិជ្ជកម្ម និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការផ្នែកសន្តិសុខ និងការពារជាតិ សុទ្ធជារឿងសំខាន់»។
លោក គិន ភា បានបន្តថា ប្រទេសទាំង២ អាចធ្វើការជាមួយគ្នាបាន ក្នុងលក្ខខណ្ឌប្រយោជន៍រួម ដែលនឹងមិនមានភាពចម្រូងចម្រាសកើតឡើងឡើយ ក៏ប៉ុន្តែអាចមានភាពចម្រូងចម្រាសតែក្នុងករណីជម្លោះសមុទ្រចិនខាងត្បូងប៉ុណ្ណោះ ខណៈកម្ពុជាព្យាយាមរក្សាជំហរកណ្តាល មិនកាន់ជើងម្ខាងៗ មិនថាហ្វីលីពីនជាសមាជិកអាស៊ាន ឬចិនជាមិត្តជិតស្និទ្ធក្តី។
លោក គិន ភា យល់ថា កម្ពុជាគួរជំរុញឱ្យភាគីទាំង២ គោរពគោលការណ៍និងច្បាប់អន្តរជាតិ និងសម្របសម្រួលគ្នាដោយយន្តការការទូតដើម្បីរកច្រកចេញ។
ចំពោះ លោករ៉ូ វណ្ណៈ អ្នកសិក្សាផ្នែកភូមិសាស្ត្រនយោបាយវិញ យល់ថា ការឯកភាពរវាងមេដឹកនាំទាំង២ លើកិច្ចសហប្រតិបត្តិការនានានេះ ជាគំនិតផ្តួចផ្តើមល្អសម្រាប់ប្រយោជន៍ប្រទេសទាំង២ នៅចំពោះមុខស្ថានភាពភូមិសាស្ត្រនយោបាយតំបន់មិនមានលំនឹង ឬតុល្យភាព ហើយក៏ជាពិពិធកម្មការទូតរបស់រដ្ឋាភិបាលថ្មីផងដែរ។
ទោះជាយ៉ាងណា លោកបញ្ជាក់ថា៖ «ការឯកភាពរវាងមេដឹកនាំទាំង២ នាពេលនេះ ជាចំណុចចាប់ផ្តើមដ៏ល្អ ដែលជាសញ្ញាវិជ្ជមានក្នុងការលើកកម្ពស់ទំនាក់ទំនងនិងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការទ្វេភាគី ជាពិសេសជំរុញការហោះហើរត្រង់រវាងប្រទេសទាំង២ ឱ្យបានកាន់តែប្រសើរ ការពង្រឹងទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្ម និងសន្តិសុខ ជាដើមនេះ»។
លោក រ៉ូ វណ្ណៈ បានបន្ថែមទៀតថា កម្ពុជានិងហ្វីលីពីនអាចធ្វើការជាមួយគ្នាលើវិស័យសន្តិសុខ និងការពារជាតិផ្អែកលើគោលការណ៍ប្រយោជន៍រួម ដែលនឹងមិនមានភាពចម្រូងចម្រាសណាមួយឡើយ។ ប៉ុន្តែ មានការចម្រូងចម្រាសទៅលើបញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូង ខណៈកម្ពុជាស្និទ្ធនឹងចិន ដែលកម្ពុជាគួរជំរុញហ្វីលីពីន និងចិន គោរពច្បាប់និងគោលការណ៍អន្តរជាតិ។
ពាក់ព័ន្ធទំនាក់ទំនងទ្វេភាគីដដែលនេះដែរ លោកយល់ថា៖ «ទំនាក់ទំនងនៃប្រទេសទាំង២ កន្លងមក នៅកម្រិតធម្មតា បើប្រៀបធៀបជាមួយ ចិន ថៃ និងវៀតណាមជាដើម។ ខ្ញុំរំពឹងថា ការលើកកម្ពស់កម្រិតទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសទាំង២នឹងធ្វើឡើងបន្ថែមទៀត»។
ជុំវិញកិច្ចសហប្រតិបត្តិការយោធាវិញ អ្នកជំនាញភូមិសាស្ត្រនយោបាយរូបនេះ មានសុទិដ្ឋិនិយមថា កម្ពុជា និងហ្វីលីពីនពិតជាអាចធ្វើឱ្យប្រសើរឡើង បើសិនជាមានការផ្តល់សេចក្តីទុកចិត្តចំពោះគ្នា ហើយស្របទិសផលប្រយោជន៍គ្នា បើទោះបី កម្ពុជា ស្និទ្ធជាមួយចិន និងហ្វីលីពីនពឹងពាក់អាមេរិក ក្តី ក៏ប៉ុន្តែប្រទេសទាំង២ នៅមានលម្ហក្របខ័ណ្ឌទ្វេភាគី ជាពិសេសក្របខ័ណ្ឌអាស៊ានតែម្តង៕