តំណាងអង្គការជីវិតធម្មជាតិកម្ពុជា និងក្រុមហ៊ុនដាវ៉ាន់ចុះMoUជាមួយគ្នា ដើម្បី អភិរក្សសត្វក្រៀល ដែលនៅសេសសល់ចុងក្រោយ បង្កើនជីវភាពសហគមន៍ និង ពង្រីកទីផ្សារអង្ករមិត្តក្រៀលនៅថ្នាក់ជាតិ។ រូបថត អង្គការជីវិតធម្មជាតិកម្ពុជា
ភ្នំពេញៈ អង្គការជីវិតធម្មជាតិកម្ពុជា (NatureLife Cambodia Organization) និងក្រុមហ៊ុនដាវ៉ាន់បានដាក់ឱ្យដំណើរការ នូវកម្មវិធី «អង្ករមិត្តក្រៀល»(Crane Rice) នាថ្ងៃពុធ ទី៨ ខែមករានេះ ដើម្បី រួមគ្នា អភិរក្សសត្វក្រៀលដែលនៅសេសសល់ចុងក្រោយ បង្កើនជីវភាពសហគមន៍ និងជួយទ្រទ្រង់សុខភាពរបស់អ្នកប្រើប្រាស់អង្ករមិត្តក្រៀលផងដែរ។
លោកប៊ូ វរសក្ស នាយកប្រតិបត្តិរបស់អង្គការជីវិតធម្មជាតិនៅកម្ពុជាបានលើកឡើងថាការចុះអនុស្សរណៈយោគយល់រវាងអង្គការ និងក្រុមហ៊ុនដាវ៉ាន់ គឺជាការចាប់ផ្ដើមការសហការរួមគ្នាមួយ ក្នុងការពង្រីកទីផ្សារអង្ករមិត្តក្រៀលនៅថ្នាក់ជាតិ។
លោកបានថ្លែងក្នុងឱកាសនោះថា៖«ស្រូវមិត្តក្រៀលគឺជាគំនិតផ្តួចផ្តើមដំណោះស្រាយដោយេពឹងផ្អែកលើធម្មជាតិដែលបង្កើតឡើងជាពិសេសសម្រាប់ការចូលរួមអភិរក្សសត្វក្រៀលកុំឱ្យផុតពូជ តាមរយ:ការជំរុញការគាំទ្រយ៉ាងពេញទំហឹងពីសំណាក់សហគមន៍»។
លោកបានបន្ថែមទៀតថា ក្នុងរយៈពេលបួនឆ្នាំកន្លងមកនេះ ចំនួនកសិករស្រូវមិត្តក្រៀលបានកើនឡើងពីចំនួន ៤០ ទៅ ១២0 គ្រួសារ។
ចំណែកឯទីជម្រកដែលមានសុវត្ថិភាពសម្រាប់សត្វក្រៀលត្រូវបានពង្រីកបន្ថែមពីផ្ទៃដី ២១៩ ហិកតាទៅ ៣៨៦ ហិកតា។ ការកើនឡើងប្រចាំឆ្នាំនៃទិន្នផលស្រូវមិត្តក្រៀលគឺជាសក្ខីភាពមួយ ដែលបង្ហាញឱ្យឃើញពីភាពជោគជ័យរបស់គម្រោង។
សត្វក្រៀល ដែលមានវត្តមាននៅតំបន់ឥណ្ឌូចិន ត្រូវបានចាត់ថ្នាក់ចូលជាប្រភេទកំពុងទទួលរងការគំរាមកំហែងនៅក្នុងបញ្ជីក្រហមអង្គការIUCN។ លទ្ធផលជំរឿនសត្វក្រៀលក្នុងឆ្នាំ២០២៣បានបង្ហាញថា សត្វក្រៀលតែ១៨០ក្បាលប៉ុណ្ណោះត្រូវបានកត់ត្រា។
អង្គការបានឱ្យដឹងថា ក្នុងកំឡុងពេល១០ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ចំនួនរបស់សត្វក្រៀលត្រូវបានថយចុះក្នុងកម្រិតមួយដ៏គួរឳ្យព្រួយបារម្ភដោយសារតែការកើនឡើងនៃអត្រាការស្លាប់ និងការពងកូនមានកម្រិតបរាជ័យខ្ពស់របស់សត្វក្រៀល។
កត្តាគំរាមកំហែងផ្សេងៗទៀត ដែលកើតមានចំពោះសត្វក្រៀលមានដូចជា ការបាត់បង់ទីជម្រក ការរំខានដល់ការពងកូន កត្តាបំពុលដែលបណ្តាលមកពីការប្រើថ្នាំគីមីកសិកម្មលើសកម្រិត កង្វះចំណី ការបរបាញ់ ការប្រែប្រួលវដ្ដនៃទឹក និងកត្តាបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុជាដើម។
តំបន់ការពារទេសភាព អន្លង់ព្រីង នៅក្នុងស្រុកកំពង់ត្រាច ខេត្តកំពត គឺជាតំបន់ដីសើមដ៏មានសារៈសំខាន់មួយ សម្រាប់ជួយទ្រទ្រង់ទៅដល់ការរស់នៅរបស់សត្វក្រៀលយ៉ាងតិច ៣៥ភាគរយ នៃចំនួនក្រៀលដែលមានទាំងអស់ នារដូវមិនបន្តពូជ ចាប់ពីខែធ្នូ ដល់ឧសភា ជារៀងរាល់ឆ្នាំ។
ទោះជាយ៉ាងណា សត្វក្រៀលដែលមករកចំណីនៅក្នុងនិងជុំវិញតំបន់ អន្លង់ព្រីងនេះ នៅតែបន្តរងការគំរាមកំហែងពីសកម្មភាពមួយចំនួនដូចជា ការបំលែងទីជម្រក កង្វះចំណី និងកត្តាបំពុល ដែលបណ្តាលមកពីការប្រើប្រាស់ថ្នាំគីមីកសិកម្មលើសកម្រិតទៅលើដំណាំ។
ដើម្បីដោះស្រាយ និងឆ្លើយតបទៅនឹងកត្តាប្រឈមទាំងនេះ ក្រសួងបរិស្ថាននិង អង្គការជីវិតធម្មជាតិនៅកម្ពុជាបានផ្តួចផ្តើមបង្កើតគម្រោងស្រូវមិត្តក្រៀលឡើង ក្នុងឆ្នាំ២០១៩ ។
លក្ខខណ្ឌចំនួន១២ចំណុច ត្រូវបានកំណត់ក្នុងគម្រោង ដែលធ្វើឡើងដើម្បីលើកកម្ពស់ការចូលរួមរបស់កសិករមូលដ្ឋាន ដែលមានដីស្រែជាប់តំបន់អន្លង់ព្រីង ក្នុងការអភិរក្សសត្វក្រៀល ក៏ដូចជារួមចំណែកក្នុងការបង្កើនជីវភាពប្រជាជនក្នុងសហគមន៍ផងដែរ។
គម្រោងនេះ ជំរុញទៅលើការដាំដុះពូជស្រូវប្រចំាតំបន់ និង ប្រភេទស្រូវដែលក្រៀលចូលចិត្តស៊ីដោយមិនប្រើប្រាស់ថ្នាំគីមីកសិកម្ម ឬជីគីមីកសិកម្មឡើយ។
កសិករគម្រោងស្រូវមិត្តក្រៀល យល់ព្រមក្នុងការរក្សាទុកស្រូវពី៥ ទៅ៥០ ភាគរយ ក្នុងស្រែរបស់ពួកគាត់ សម្រាប់ជាចំណីបន្ថែមដល់សត្វក្រៀលនារដូវដែលវាមករកចំណីនៅតំបន់នេះ។
កសិករផលិតស្រូវមិត្តក្រៀលបានជាមធ្យមប្រមាណ ៣០០តោន ជារៀងរាល់ឆ្នាំ ព្រមទាំងធ្វើឱ្យមានតុល្យភាពនៃការអភិរក្សអេកូឡូស៊ី ជាមួយនឹងកសិកម្មប្រកបដោយនិរន្តរភាព។
អគ្គនាយកក្រុមហ៊ុនដាវ៉ាន់ លោកឆេង មករា បានថ្លែងថា សត្វក្រៀល គឺជានិមិត្តរូបនៃមោទនភាពរបស់ប្រជាជាតិកម្ពុជា ហើយអង្ករមិត្តក្រៀលទៀតសោតគឺតំណាង នៃគំរូអាជីវកម្ម ដែលផ្សាភ្ជាប់ជាមួយបេសកកម្មក្នុងការអភិរក្សប្រភេទសត្វដ៏កម្រមួយនេះ»។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖«កាលពីរយៈពេលបួនឆ្នាំមុន វាគ្រាន់តែជាក្តីសង្ឃឹមមួយប៉ុណ្ណោះ។ ប៉ុន្តែថ្ងៃនេះ យើងមានមោទនភាពចំពោះការសហការជាមួយអង្គការជីវិតធម្មជាតិនៅកម្ពុជា។ ក្នុងរយៈពេលមួយរយឆ្នាំទៅមុខ យើងចង់ឱ្យកូនចៅជំនាន់ក្រោយមានមោទនភាពចំពោះវត្តមានរបស់សត្វក្រៀល ដូចដែលយើងកំពុងមាននាថ្ងៃនេះដូចគ្នា»។
លោកបន្ថែមថា អង្ករមិត្តក្រៀល គឺជាអង្ករម្លិះក្រហមដែលមានគុណភាពល្អ និងផ្តល់ផលប្រយោជន៍ដល់អ្នកបរិភោគ កសិករ និងធម្មជាតិ ពោលគឺជាផលិតផល ដែលស្របតាមគោលការណ៍គ្រឹះទាំងបីរបស់ក្រុមហ៊ុនដាវ៉ាន់។
ប្រធានក្រុមកសិករស្រូវមិត្តក្រៀល លោកស្រី ឆេង សុវណ្ណា បានលើកឡើងថា កសិករក្នុងគម្រោង បាន ប្តេជ្ញាថានឹងអនុវត្តបច្ចេកទេសកសិកម្មប្រកបដោយនិរន្តរភាព ដើម្បីផ្តល់អត្ថប្រយោជន៍ដល់សត្វក្រៀល ពីព្រោះក្រៀលនាំមកនូវមោទនភាពដ៏អស្ចារ្យសម្រាប់សហគមន៍។
លោកស្រីបានថ្លែងដូច្នេះថា៖«ការគាំទ្ររបស់លោក លោកស្រីមិនត្រឹមតែជួយទ្រទ្រង់ដល់សុខភាពផ្ទាល់ខ្លួនប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងជួយធ្វើឱ្យជីវភាពរស់នៅរបស់សហគមន៍យើងប្រសើរឡើង និងការពារដល់សត្វក្រៀលសម្រាប់កូនចៅជំនាន់ក្រោយផងដែរ»៕
