២៥,៨% នៃយុវជនកម្ពុជាដែលមានអាយុពី ១៥-១៩ ឆ្នាំ ទទួលទានគ្រឿងហួសប្រមាណ ជាតួលេខលើសពីប្រទេសថៃដែលមានកម្រិត (២១,៦%) និងក្រោមប្រទេសវៀតណាម (៣០,៩%)។ រូបភាព បង្កើតដោយបញ្ញាសិប្បនិម្មិត
ភ្នំពេញ៖ ខណៈអង្គការសុខភាពពិភពលោក (WHO) រាយការណ៍ពីវឌ្ឍនភាពជាសកលក្នុងការកាត់បន្ថយការប្រើប្រាស់គ្រឿងស្រវឹងនោះ របាយការណ៍សៀវភៅស និងទិន្នន័យជាតិបង្ហាញពីនិន្នាការកើនឡើង ជាពិសេសក្នុងចំណោមយុវជនកម្ពុជា។
យោងតាមស្ថិតិសុខភាពពិភពលោកឆ្នាំ ២០២៥ ដែលចេញផ្សាយដោយ WHO កាលពីសប្តាហ៍មុន ការប្រើប្រាស់គ្រឿងស្រវឹងជាសកលកំពុងមាននិន្នាការធ្លាក់ចុះ។
របាយការណ៍នេះបានកត់សម្គាល់ដោយលើកឡើងពីសកម្មភាពគោលនយោបាយ និងការយល់ដឹងដែលប្រសើរឡើងនៅក្នុងតំបន់មួយចំនួននៃពិភពលោក។
.jpg)
ការកាត់បន្ថយនេះគឺជាផ្នែកមួយនៃគំនិតផ្តួចផ្តើមដ៏ទូលំទូលាយមួយក្រោមគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាពរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ (SDGs) ដែលអំពាវនាវឱ្យមានការគ្រប់គ្រងកាន់តែខ្លាំងនៃជំងឺមិនឆ្លង (NCDs) និងកត្តាហានិភ័យដែលពាក់ព័ន្ធ។
ការប្រើប្រាស់គ្រឿងស្រវឹងគឺជាការរួមចំណែកយ៉ាងសំខាន់ដល់បន្ទុកជាសកលនៃជំងឺ ផ្សារភ្ជាប់ទៅនឹងជំងឺថ្លើម សរសៃឈាមបេះដូង និងជំងឺមហារីកជាច្រើន។
និន្នាការនេះឆ្លុះបញ្ចាំងពីអន្តរាគមន៍គោលនយោបាយ យុទ្ធនាការផ្សព្វផ្សាយការយល់ដឹងជាសាធារណៈ និងការផ្លាស់ប្តូរអាកប្បកិរិយាសង្គមនៅក្នុងប្រជាសាស្ត្រមួយចំនួន។
នៅក្នុងបរិបទនៃយុទ្ធសាស្ត្រ «បីពាន់លាន» របស់អង្គការសុខភាពពិភពលោក ដែលមានគោលបំណងធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនូវលទ្ធផលសុខភាពនៅឆ្នាំ ២០២៥ ការកាត់បន្ថយការប្រើប្រាស់គ្រឿងស្រវឹងគឺជាគោលដៅមួយក្នុងចំណោមគោលដៅមួយចំនួនដែលបានកំណត់។
គោលដៅផ្សេងទៀត រួមទាំងការពង្រីកការគ្របដណ្តប់សុខភាពជាសកល និងការធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនូវការការពារពីភាពអាសន្នផ្នែកសុខភាព នៅតែនៅពីក្រោយគោលដៅយ៉ាងសំខាន់។
ទីភ្នាក់ងារសុខភាពនេះព្រមានថា ខណៈពេលដែលវឌ្ឍនភាពលើការកាត់បន្ថយគ្រឿងស្រវឹងគឺគួរឱ្យកត់សម្គាល់ វាត្រូវតែត្រូវបានរក្សា និងពង្រីក ប្រសិនបើសហគមន៍ពិភពលោកត្រូវបំពេញតាមការប្តេជ្ញាចិត្តផ្នែកសុខភាពនៅឆ្នាំ ២០៣០។
របាយការណ៍នេះបានជំរុញថា៖ «ការការពារការចំណេញដែលបានធ្វើទៅកាន់គោលដៅបីពាន់លាននៅតែមានសារៈសំខាន់បំផុត»។
ទោះជាយ៉ាងណានៅប្រទេសកម្ពុជា រូបភាពនេះខុសប្លែកពីគេ។
យុវជនកម្ពុជាប្រឈមនឹងហានិភ័យ
របាយការណ៍សៀវភៅស ដែលចេញផ្សាយដោយវិទ្យាស្ថានគោលនយោបាយសាធារណៈអាស៊ីអាគ្នេយ៍ (SEAPPI) និងវិទ្យាស្ថានចក្ខុវិស័យអាស៊ី (AVI) ដែលមានចំណងជើងថា «ការអភិវឌ្ឍន៍ទេសភាពគោលនយោបាយនៅកម្ពុជាដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងការទទួលទានគ្រឿងស្រវឹងដែលបង្កគ្រោះថ្នាក់» បង្ហាញថា ២៥,៨% នៃយុវជនកម្ពុជាដែលមានអាយុពី ១៥-១៩ ឆ្នាំ ទទួលទានគ្រឿងហួសប្រមាណ ជាតួលេខលើសពីប្រទេសថៃដែលមានកម្រិត (២១,៦%) និងក្រោមប្រទេសវៀតណាម (៣០,៩%)។
កម្រិតនៃការប្រើប្រាស់គ្រឿងស្រវឹងក្នុងចំណោមមនុស្សវ័យជំទង់នេះកំពុងត្រូវបានធ្វើឱ្យកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរឡើងដោយគម្លាតបទប្បញ្ញត្តិដ៏សំខាន់មួយ៖ កម្ពុជាគឺជាប្រទេសតែមួយគត់ក្នុងទ្វីបអាស៊ីដែលមិនកំណត់អាយុអ្នកទិញគ្រឿងស្រវឹងស្របច្បាប់អប្បបរមា (MLPA)។
សេដ្ឋកិច្ចរីកចម្រើន សុខភាពធ្លាក់ចុះ?
ឧស្សាហកម្មគ្រឿងស្រវឹងរបស់ប្រទេសកម្ពុជា ជាពិសេសស្រាបៀរកំពុងមានសន្ទុះ។ មានតម្លៃ ១,១ ពាន់លានដុល្លារក្នុងឆ្នាំ ២០២៤ វាត្រូវបានព្យាករណ៍ថានឹងកើនឡើងទ្វេដងដល់ ២,២ ពាន់លានដុល្លារនៅឆ្នាំ ២០៣២។
ក្រុមហ៊ុនផលិតស្រាបៀរក្នុងស្រុកគ្រប់គ្រងទីផ្សារដោយផលិត ៩៨% នៃស្រាបៀរចំនួន ១,១ ពាន់លានលីត្រដែលប្រើប្រាស់ជារៀងរាល់ឆ្នាំ។ យោងតាមក្រុមហ៊ុន Kirin Holdings បានឱ្យដឹងថា ការប្រើប្រាស់ស្រាបៀរក្នុងមនុស្សម្នាក់ឥឡូវនេះមានចំនួន ៧២,២ លីត្រក្នុងមនុស្សម្នាក់ក្នុងមួយឆ្នាំ។
ប៉ុន្តែកំណើននេះមកជាមួយនឹងតម្លៃសុខភាព និងសង្គមធ្ងន់ធ្ងរ។ រដ្ឋលេខាធិការ លោកស្រី ឱ វណ្ណឌីន បានកត់សម្គាល់ក្នុងកម្មវិធីតុមូលសុខភាពកាលពេលកន្លងមកថា៖ «មនុស្សម្នាក់ចំណាយ ៤៨៦ ដុល្លារក្នុងមួយឆ្នាំលើគ្រឿងស្រវឹង។ សម្រាប់មនុស្សបួនលាននាក់អាយុចាប់ពី ១៥ឆ្នាំ នោះមានចំនួនជិត ២ ពាន់លានដុល្លារក្នុងមួយឆ្នាំ»។
លោកស្រីបានព្រមានអំពីការកើនឡើងនៃជំងឺមិនឆ្លង (NCDs) ដែលទាក់ទងនឹងគ្រឿងស្រវឹង រួមទាំងជំងឺក្រិនថ្លើម ការគាំងបេះដូង ជំងឺដាច់សរសៃឈាមខួរក្បាល និងបញ្ហាសុខភាពផ្លូវចិត្ត ដែលឥឡូវនេះបានធ្វើឱ្យប្រព័ន្ធថែទាំសុខភាពរួមគ្នារាប់រយលានដុល្លារក្នុងមួយឆ្នាំៗ។
គ្រឿងស្រវឹងគ្មានទេកម្រិតសុវត្ថិភាព
លោកស្រី វណ្ណឌីន បញ្ជាក់ថា៖ «គ្មានកម្រិតសុវត្ថិភាពនៃការទទួលទានគ្រឿងស្រវឹងទេ ហើយវាប៉ពាល់សុខភាពតាំងពីកែវដំបូង ព្រោះវាមានផ្ទុកអេតាណុល។ វាធ្វើឱ្យញៀន ពុល និងបង្កើនហានិភ័យនៃការស្លាប់ដោយសារជំងឺ មិនឆ្លង និងគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍»។
ទិន្នន័យពីការសិក្សាហានិភ័យនៃជំងឺមិនឆ្លង ឆ្នាំ ២០២៣ បង្ហាញថា ៣០,៦% នៃអ្នកទទួលទានគ្រឿងស្រវឹងនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាមានអាយុពី ១៥ ទៅ ១៨ ឆ្នាំ។
គួរឱ្យភ្ញាក់ផ្អើល ពាក់កណ្តាលនៃយុវជនទាំងអស់ដែលទទួលទានគ្រឿងស្រវឹងកាលពីខែមុនបានរាយការណ៍ថាស្រវឹងយ៉ាងហោចណាស់ម្តង។
អំពាវនាវឱ្យមានវិធានការបន្ទាន់
របាយការណ៍សៀវភៅស ដែលចេញដោយ SEAPPI និង AVI អំពាវនាវឱ្យមានសកម្មភាពជាបន្ទាន់ និងជាយុទ្ធសាស្ត្រ រួមមានៈ
• កំណត់អាយុអ្នកទិញគ្រឿងស្រវឹងស្របច្បាប់អប្បបរមានៃ ១៨ ឆ្នាំ
• បង្កើតគោលការណ៍ណែនាំជាតិស្ដីពីគ្រឿងស្រវឹង
• ការពង្រឹងការអនុវត្តបទប្បញ្ញត្តិនៃការផ្សាយពាណិជ្ជកម្ម
• ចាប់ផ្តើមយុទ្ធនាការអប់រំសាធារណៈផ្តោតលើយុវជន
• ការបង្កើតប្រព័ន្ធអាជ្ញាប័ណ្ណដើម្បីត្រួតពិនិត្យការលក់គ្រឿងស្រវឹង និងប្រយុទ្ធប្រឆាំងការជួញដូរខុសច្បាប់។
ទិន្នន័យអង្កេតក៏បង្ហាញពីការគាំទ្រជាសាធារណៈយ៉ាងខ្លាំងសម្រាប់កំណែទម្រង់។ ការស្ទង់មតិជាតិរបស់ប្រជាជនកម្ពុជាជាង ១៣០០ នាក់បានរកឃើញថា ៩៤% ពេញចិត្តចំពោះគោលការណ៍ណែនាំអំពីការផឹកច្បាស់លាស់។
លោក ឆេង គឹមឡុង នាយកអង្គការ AVI បានថ្លែងថា៖ «នេះមិនមែនគ្រាន់តែជាបញ្ហាសុខភាពទេ វាជាបញ្ហាប្រឈមក្នុងសង្គម និងសេដ្ឋកិច្ច។ កម្ពុជាត្រូវការការបង្កើតគោលនយោបាយផ្អែកលើភ័ស្តុតាង និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការឆ្លងវិស័យ ដើម្បីស្តារការខូចខាតឡើងវិញ»។
ការពិតពីរ
ខណៈដែល WHO ប្រារឰវឌ្ឍនភាពជាសាកលក្នុងការកាត់បន្ថយការប្រើប្រាស់គ្រឿងស្រវឹង ប្រទេសកម្ពុជាឈរនៅផ្លូវបំបែក។
ខណៈពេលដែលឧស្សាហកម្មស្រាបៀរជំរុញកំណើនសេដ្ឋកិច្ច និងការងារ ការប្រើប្រាស់ដែលមិនបានត្រួតពិនិត្យ ជាពិសេសក្នុងចំណោមយុវវ័យ គំរាមកំហែងបំផ្លាញផលប្រយោជន៍ទាំងនោះ តាមរយៈផលវិបាករយៈពេលវែងនៃសុខភាព និងសង្គម។
លោក Ed Ratcliffe នាយកប្រតិបត្តិនៃ SEAPPI បានថ្លែងថា៖ «ជាមួយនឹងគោលនយោបាយត្រឹមត្រូវ ការគាំទ្រសាធារណៈ និងការដឹកនាំ កម្ពុជាអាចធ្វើឱ្យមានតុល្យភាពនៃមហិច្ឆតាសេដ្ឋកិច្ចជាមួយនឹងការប្តេជ្ញាចិត្តដើម្បីការពារសុខភាពរបស់ប្រជាជន»៕
