មណ្ឌលគិរីៈ ផ្ទៃដីទំហំជាង១ ៧០០ហិកតា ដែលត្រូវបានដកហូតពីការទន្រ្ទានយកដោយខុសច្បាប់​ នាពេលកន្លងមក នឹងត្រូវដាំស្តារព្រៃឈើឡើងវិញ តាមរយៈថវិកាគាំទ្រពីគម្រោងរេដបូកដែន​ជម្រកសត្វព្រៃលំផាត់​ដែល​អនុវត្ត​ដោយ​អង្គ​ការជីវិតធម្មជាតិនៅកម្ពុជា។

ប្រធានអង្គការជីវិតធម្មជាតិនៅកម្ពុជា(NLC) លោក ប៊ូ វរសក្សបានប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ថា កូនឈើដែលនឹង​ត្រូវយក​ទៅ​ដាំ​ឡើងវិញនោះ គឺមានដូចជាកូនឈើធ្នង់ បេង កកោះ និងច្រេះ ជាដើម ដើម្បីការពារគម្របព្រៃឈើឡើងវិញ។

លោកបានបញ្ជាក់ថា៖«គោលបំណង នៃការដាំស្តារព្រៃឡើងវិញនេះ គឺដើម្បីការពារបាត់បង់ផ្ទៃដីព្រៃ ពី​សំណាក់​ជន​ឆ្លៀតឱកាសធ្វើជាគម្របព្រៃឈើឡើងវិញ និងកាត់បន្ថយកំដៅ ការហូរច្រោះ និងបម្រែបម្រួល អាកាសធាតុ»។

រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងបរិស្ថាន និងជាមន្ត្រីបង្គោលរេដបូកជាតិនៃក្រសួងបរិស្ថាន លោកជួប ប៉ារីស៍បាន​ចុះពិនិត្យ​ស្នាក់​ការកណ្តាលរយ៉លើ និងថ្នាលបណ្ដុះកូន​ឈើនៃដែនជម្រកសត្វព្រៃ​លំផាត់នៃ​ខេត្តមណ្ឌល​គិរីកាល​ពីចុង​ខែ​មករា​កន្លង​មក។

អង្គការជីវិតធម្មជាតិនៅកម្ពុជាបានឱ្យដឹងថា ទស្សនកិច្ចនេះ ធ្វើឡើងមានគោលបំណង ដើម្បីពិនិត្យ​វឌ្ឍនភាព​នៃការ​សាងសង់ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធមូលដ្ឋាននៅស្នាក់ការរយ៉លើ ក៏ដូចជារៀបចំការសម្ភោធគម្រោងដាំស្តារកូនឈើ ដែល​ទទួលបានថវិកាគាំទ្រ ពីគម្រោងរេដបូកដែនជម្រកសត្វព្រៃលំផាត់ ដែលអនុវត្តដោយអង្គការជីវិតធម្មជាតិនៅកម្ពុជា។

គម្រោងនៃការដាំស្ដាត្រូវធ្វើនៅលើទីតាំង ដែលមានទំហំសរុប ១៧៦២,៩០ហិកតា ដែលជាទីតាំង​ដក​ហូត​ពី​ការ​ទន្រ្ទាន​ខុសច្បាប់។ ក្នុងជំហានទី១ ភាគីទាំង២គ្រោងនឹងដាំសាកល្បងចំនួន ១០ហិកតា ដោយ​នឹង​ផ្តោត​ទៅលើ​ការ​ដាំ​ប្រភេទ​កូន​ឈើទាំងឡាយណា​ ដែលមានស្រាប់នៅក្នុងតំបន់ នៅក្នុងរដូវភ្លៀងធ្លាក់នេះ។

ដែនជម្រកសត្វព្រៃលំផាត់ មានផ្ទៃដីសរុបចំនួន៣៥៦ ០៨៧ហិកតា ដែលស្ថិតក្នុងខេត្តចំនួន៤គឺខេត្ត រតនគិរី មណ្ឌល​គិរី ក្រចេះ និងស្ទឹងត្រែង។ ដែនជម្រកសត្វព្រៃនេះមានប្រជាជនរស់នៅក្នុង និងជុំវិញ ដែលភាគ​ច្រើន​ជាជន​ជាតិ​ដើម​ភាគតិច ដែលពឹងអាស្រ័យទៅលើអនុផលព្រៃឈើ។

ដែនជម្រកសត្វព្រៃនេះគ្របដណ្តប់ដោយព្រៃស្រោង ពាក់កណ្តាលស្រោង និងវាលស្មៅ ដែលជាទីជម្រក​ដ៏សំខាន់​ដល់​សត្វព្រៃជាច្រើនប្រភេទ រួមមាន ថនិកសត្វចំនួន២៣ប្រភេទ សត្វស្លាប ១៩៤ប្រភេទ ឧរង្គសត្វ៥ប្រភេទ។ ក្នុង​នោះ​មាន​សត្វព្រៃកម្រជិតផុតពូជជាច្រើនប្រភេទដូចជា រមាំង សត្វកន្ទុយស ខ្លាឃ្មុំ សត្វត្រយងយក្ស និងត្មាត ជាដើម។

ទោះយ៉ាងណា ផ្ទៃដី​ ដែលអាចអនុវត្តគម្រោងរេដបូកបានមានត្រឹមប្រមាណជាជាង១៣ម៉ឺនហិកតាប៉ុណ្ណោះ នៅក្នុង​ស្រុក​កោះញែក នៃខេត្តមណ្ឌលគិរី និងស្រុកកូនមុំ និងស្រុកលំផាត់ នៃខេត្តរតនគិរី។

អង្គការជីវិតធម្មជាតិនៅកម្ពុជាបានកំពុង សហការជាមួយក្រសួងបរិស្ថាន មន្ទីរបរិស្ថាន ខេត្តមណ្ឌលគិរី និងរតនគិរី ដើម្បីអនុវត្តគម្រោងរេដបូកដែនជម្រកសត្វព្រៃលំផាត់។ គម្រោងផ្តោតលើ ពង្រឹងការអនុវត្តច្បាប់ ការ​ស្រាវជ្រាវ​ជីវៈ​ចម្រុះ និងការលើកកម្ពស់ការចូលរួម និងជីវភាពសហគមន៍​ដែលមានទីតាំងក្នុងនិង​ជុំវិញដែន​ជម្រកសត្វ​ព្រៃ​លំផាត់​នេះ។គម្រោងនេះ ត្រូវបានអនុវត្ត ចាប់ពីចុងឆ្នាំ២០២៣លើផ្ទៃដី ជាង១៣ម៉ឺនហិកតានោះ។

លោក ប៊ូ វរសក្សក៏បានឱ្យដឹងផងដែរថា នាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ ចំពោះគម្រោងរេដបូកនេះ​គឺកំពុងតែស្ថិតក្នុង​ដំណាក់​កាល​ធ្វើសវនកម្មក្នុងជំហានចុងក្រោយ ដោយក្រុមហ៊ុនសវនកម្មឯករាជ្យមួយឈ្មោះថា SCS Global Services។​ក្រោយពីធ្វើសវនកម្មរួច ក្រុមហ៊ុននេះ នឹងដាក់របាយការណ៍ជូនទៅភ្នាក់ងារឥណទានកាបូន VERRA។ VERRA គឺជាជាភ្នាក់អន្តរជាតិឯករាជ្យ ដែលមានសិទ្ធិក្នុងការចុះបញ្ជី (Registry) ផ្តល់សុពលភាព (Validation) ផ្តល់​ការ​ផ្ទៀង​ផ្ទាត់ (Verification) និងផ្តល់ការបញ្ចេញឥណទានកាបូនសម្រាប់លក់នៅទីផ្សារអន្តរជាតិ។

សហគមន៍ និងក្រុមអភិរក្សជីវ:ចម្រុះ ចុះល្បាតព្រៃឈើ នៃដែនជម្រកសត្វព្រៃលំផាត់ នាពេលកន្លងមក ដើម្បី ទប់ស្កាត់បទល្មើសព្រៃឈើ។ រូបថត អង្គការ NLC

លោកបញ្ជាក់ថា៖«ប្រសិនបើការធ្វើសវនកម្មនេះទទួលបានជោគជ័យ នោះនឹងមានកាចុះមកផ្ទៀងផ្ទាត់។ នៅឆ្នាំ​២០២៦ ហើយបើគ្មានអ្វីប្រែប្រួលទេនោះ  យើងនឹងបញ្ចេញកាបូនជាលើកទី១»។​

លើសពីនេះទៅទៀត គម្រោងរេដបូកនៃដែន​ជម្រកសត្វព្រៃលំផាត់បាន​ជួយគាំទ្រ​ទៅលើការសាង​សង់​ហេ​ដ្ឋារចនា​សម្ព័ន្ធនៅស្នាក់ការកណ្តាលរយ៉លើដូចជាសាលប្រជុំ ការិយាល័យធ្វើសម្រាប់ធ្វើការ កន្លែងបោះតង់ បន្ទប់ទឹក ថ្លាល​បណ្តុះកូនឈើ និងការកែសម្រួលអគារស្នាក់នៅរបស់មន្ត្រីដែនជម្រកផងដែរ៕