នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា និង នាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃ ជួបគ្នានៅទីក្រុងភ្នំពេញកាលពីខែមេសា ២០២៥។ STPM
មតិសាធារណនិងអ្នកវិភាគគាំទ្រឲ្យកម្ពុជារក្សាជំហរប្ដឹងរឿងព្រំដែនទៅតុលាការអន្តរជាតិ ទោះបីជាភាគីថៃ បង្ហាញជំហរចរចាដោះស្រាយបញ្ហាព្រំដែនដោយយន្តការទ្វេភាគីដែលមានស្រាប់ជាជាងទៅតទល់គ្នានៅតុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ ICJ។
រដ្ឋាភិបាលថៃនៅព្រឹកថ្ងៃទី៤ ឧសភានេះ ចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍ឆ្លើយតបនឹងផែនការប្ដឹងទៅតុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិរបស់កម្ពុជារឿងព្រំដែនទាំង ៤ ចំណុច រួមមានប្រាសាទតាមាន់តូច តាមាន់ធំ តាក្របី និង តំបន់មុំបី។
នៅក្នុងសេចក្ដីថ្លែងការណ៍នេះ រដ្ឋាភិបាលថៃចង់ត្រឹមចរចារកដំណោះស្រាយព្រំដែនជាមួយកម្ពុជាជាលក្ខណៈទ្វេភាគីដោយប្រើយន្តការ គណៈកម្មការព្រំដែនចម្រុះ (JBC) និងគណៈកម្មការព្រំដែនទូទៅ (GBC)។ ភាគីថៃនិងកម្ពុជាបានយល់ព្រមលើការស្នើជួបប្រជុំនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជានៅថ្ងៃទី១៤ ខែមិថុនានេះ។
ចំពោះព្រឹត្តិការណ៍ផ្ទុះអាវុធនៅមុំបី ស្រុកជាំក្សាន្ត ខេត្តព្រះវិហារ កាលថ្ងៃទី២៨ ខែឧសភា ថៃបន្តអះអាងថា ពួកគេគ្រាន់តែបានបាញ់ការពារខ្លួន ខណៈដែលកម្ពុជាផ្កោលទោសការបាញ់ប្រហារនេះ ដែលបណ្ដាលឲ្យទាហានខ្មែរម្នាក់ស្លាប់។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត នៅថ្ងៃទី១ ខែមិថុនា បានប្រកាសថាកម្ពុជានឹងលើកយកបញ្ហាព្រំដែនទៅជជែកនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំទ្វេភាគីនៅចុងសប្ដាហ៍ក្រោយនេះ ប៉ុន្តែ នៅថ្ងៃទី២ ខែមិថុនា លោកបានសម្រេចចិត្តនិងថ្លែងប្រាប់ទៅសមាជសភានិងព្រឹទ្ធសភាថា កម្ពុជានឹងប្ដឹងទៅ ICJ ទោះបីថៃចង់ឬមិនចង់។
អតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ប្រធានព្រឹទ្ធសភាគាំទ្រការយកបញ្ហានេះទៅតុលាការ ICJ ដោយលោកលើកឡើងថា កម្ពុជានិងថៃ មានអនុស្សរណៈនៃការយោគយល់គ្នាតាំងពីឆ្នាំ២០០០ ប៉ុន្តែ ជិត២៥ឆ្នាំមកនេះ មិនមានលទ្ធផលដុំកំភួនកើតចេញពីអនុស្សរណៈនេះទេ ក្រៅតែពីបានដើររកបង្គោលបានបន្តិចបន្តួច។
សមាជរដ្ឋសភានិងព្រឹទ្ធសភា នៅថ្ងៃទី២ ខែមិថុនា បានចេញញត្តិគាំទ្រការប្ដឹងបញ្ហាព្រំដែនទៅតុលាការ ICJ ដោយថ្លែងថា៖ «អង្គសមាជគាំទ្រពេញទំហឹងចំពោះគោលជំហរច្បាស់លាស់ និង ម៉ឺងម៉ាត់របស់រាជរដ្ឋាភិបាល ក្នុងការយកបញ្ហាប្រាសាទតាមាន់ធំ ប្រាសាទតាមាន់តូច ប្រាសាទតាក្របី និងតំបន់មុំបី ដែលកន្លងទៅរមែងមានភាពរកាំរកូស ដែលបង្កឡើងដោយកងទ័ពថៃនោះ ទៅដោះស្រាយនៅតុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ (ICJ) ដើម្បីពន្លត់និងបញ្ចប់បញ្ហានេះ ដោយសំឡេងអនុម័តជាឯកច្ឆ័ន្ធ ១៨២ លើ ១៨២ សំឡេង នៃសមាជិកចូលរួមទាំងអស់ នាថ្ងៃទី២ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៥»។
សេចក្ដីថ្លែងការរបស់អង្គសមាជថ្លែងថា៖ «អង្គសមាជគាំទ្រពេញទំហឹង ចំពោះប្រសាសន៍សម្តេចមហាបវរធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ដែលបានលើកឡើងថា «ត្រូវពន្លត់ភ្លើងជាជាងអង្គុយបក់ផ្សែង»។
នៅលើបណ្ដាញសង្គម មនុស្សជាច្រើនបានបង្ហាញការគាំទ្រឲ្យយកបញ្ហានេះទៅតុលាការអន្តរជាតិ ដោយអ្នកខ្លះប្ដូររូបប្រូហ្វាលមានសរសេរពីការគាំទ្រការយកបញ្ហានេះទៅតុលាការ។
លោក យង់ ពៅ អគ្គលេខាធិការរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាយល់យល់ថា កម្ពុជាមិនអាចដើរថយក្រោយដោយការចរចារកដំណោះស្រាយនោះទេ ហេតុនេះត្រូវប្ដឹងទៅ ICJ ដើម្បីឲ្យមានភាពច្បាស់លាស់ ព្រោះថៃនៅចិញ្ចឹមចិត្តរំលោភយកទឹកដីកម្ពុជាជាច្រើនដង។
លោកថ្លែងថា៖ «ទាហានថៃ ថាគាត់នឹងមិនប្រើផែនទីដែលបារាំងគូសទេ គឺប្រើផែនទីដែលគូសដោយខ្លួនឯង។ បើយើស្របម្ដងនេះ លើកក្រោយគាត់នឹងគូសផែនទីវាតទីយកទៀត ដោយមិនបញ្ឈប់មហិច្ឆតាទេ»។
លោកបន្តថា៖ «ជម្លោះជាតិសាសន៍ពីរ ត្រូវមានច្បាប់អន្តរជាតិយកមកដោះស្រាយ មិនអាចយកច្បាប់ជាតិរៀងៗខ្លួន ឬ ផែនទីឯកតោភាគីមកដោះស្រាយទេ។ បើយកផែនទីគូសដោយឯកតោភាគី យើងអាចគូសផែនទីសម័យអាណាចក្រខ្មែរទៅដល់បាងកក»។
លោកថា កម្ពុជាមិនអាចយល់ស្របតាមភាគីថៃ តាមការលួងលោម ឬពិធីការទូតណាមួយ ហើយបែរទៅជាដកថយនោះទេ៕
