លោក វ៉ាង យី ក្នុងជំនួបពិភាក្សាជាមួយលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជានៅរសៀលថ្ងៃទី ២២ ខែមេសា។ STPM
កម្ពុជាបង្ហាញជំហរសាជាថ្មីអំពីគោលនយោបាយចិនតែមួយ ដោយបញ្ជាក់ថា នឹងមិនបង្កើតទំនាក់ទំនងផ្លូវការណាមួយជាមួយតៃវ៉ាន់នោះទេ។ កម្ពុជានិងចិនក៏បានបង្ហាញជំហររួមគ្នាក្នុងប្រយុទ្ធប្រឆាំងនិងបង្ក្រាបល្បែងអនឡាញ និងការឆបោកតាមអ៊ីនធឺណិត។
ការបញ្ជាក់ជំហរបែបនេះធ្វើឡើងក្នុងអំឡុងទស្សនកិច្ចរយៈពេល ៣ថ្ងៃរបស់លោក វ៉ាង យី រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសចិនមកកម្ពុជាដែលបានបញ្ចប់នៅព្រឹកថ្ងៃទី២៣ ខែមេសានេះ។
នៅក្នុងសេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានរួមរបស់រដ្ឋាភិបាលទាំងពីរចេញផ្សាយនៅថ្ងៃនេះ កម្ពុជាបានបង្ហាញជំហរថា សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិនគឺជារដ្ឋាភិបាលស្របច្បាប់«តែមួយគត់» ដែលតំណាងឲ្យប្រទេសចិនទាំងមូល។ កម្ពុជាចាត់ទុកតៃវ៉ាន់ជាផ្នែកមួយនៃបូរណភាពទឹកដីរបស់ចិន «ដែលមិនអាចបំបែកបាន»។
.jpg)
សេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានបញ្ជាក់ថា៖ «កម្ពុជាប្រឆាំងរាល់ការប៉ុនប៉ងប្រើប្រាស់បញ្ហានានារបស់តៃវ៉ាន់ដើម្បីជ្រៀតជ្រែកកិច្ចការផ្ទៃក្នុងរបស់ចិន ប្រឆាំងគ្រប់ទម្រង់នៃឯករាជ្យភាពរបស់តៃវ៉ាន់ គាំទ្រយ៉ាងមុតមាំលើរាល់កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់រដ្ឋាភិបាលចិន ដើម្បីសម្រេចបាននូវការបង្រួបបង្រួមជាតិ និងមិនបង្កើតទំនាក់ទំនងផ្លូវការណាមួយជាមួយតៃវ៉ាន់នោះទេ»។
កម្ពុជានិងចិនក៏បានបង្ហាញជំហររួមដៃគ្នាក្នុងប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងបទល្មើសឆ្លងដែន រួមមានល្បែងអនឡាញ ឆបោកតាមបច្ចេកវិទ្យា និង ជួញដូរគ្រឿងញៀនផងដែរ។
ក្រៅពីនេះ ភាគីទាំងពីរក៏នឹងពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តការក្នុងវិស័យការពារជាតិ បន្តធ្វើសមយុទ្ធនិងហ្វឹកហ្វឺនរួមគ្នា សហប្រតិបត្តិការលើវិស័យសុខាភិបាល ភស្តុភារកម្ម បណ្ដុះបណ្ដាលបុគ្គលិក និងបោសសម្អាតមីន ជាដើម។ កម្ពុជានឹងចិនក៏បានឯកភាពបន្តកិច្ចសហប្រតិបត្តិការលើគម្រោងអភិវឌ្ឍនានាជាច្រើនផ្សេងទៀត។ នេះបើតាមសេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានដដែល។
ក្នុងពេលជួបជាមួយលោក ហ៊ុន សែន ប្រធានគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងជាប្រធានព្រឹទ្ធសភា លោក វ៉ាង យី ថ្លែងថា ថ្នាក់ដឹកនាំចិនយកចិត្តទុកដាក់ខ្ពស់ចំពោះថ្នាក់ដឹកនាំកម្ពុជា និងយល់ថា ការផ្លាស់ប្ដូរជំនាន់ចាស់មកជំនាក់ថ្មីនៃថ្នាក់ដឹកនាំកម្ពុជាដើរលើផ្លូវដ៏ត្រឹមត្រូវ។ លោកក៏បញ្ជាក់ផងដែរថា ចិននឹងនៅតែជាដៃគូដ៏គួរឲ្យទុកចិត្តរបស់កម្ពុជា។ នេះបើតាមព័ត៌មានដែលផ្សព្វផ្សាយនៅលើបណ្ដាញសង្គមរបស់លោក ហ៊ុន សែន។
បណ្ដាញសង្គមរបស់លោក ហ៊ុន សែន បានបញ្ជាក់ថា ថ្នាក់ដឹកនាំចិននឹងបន្តធ្វើការជាមួយរដ្ឋាភិបាលថ្មីរបស់កម្ពុជា ជួយការពារសន្តិសុខដល់លោក ហ៊ុន សែន និងក្រុមគ្រួសាររបស់លោក និងយកចិត្តទុកដាក់រវាងបក្សទាំងពីរដើម្បីចែករំលែកព័ត៌មាន ប្រឆាំងការធ្វើបដិវត្តន៍ពណ៌ និងពន្លឿនការអនុវត្តអ្វីដែលបានព្រមព្រៀងជាមួយគ្នាកន្លងមក។
ពាក់ព័ន្ធនឹងគោលនយោបាយចិនតែមួយ លោក អំ សំអាត នាយកទទួលបន្ទុកកិច្ចការទូទៅនៃអង្គការលីកាដូ ថ្លែងថា វាជារឿងសាមញ្ញដែលកម្ពុជាបង្ហាញការគាំទ្រចំពោះគោលនយោបាយនេះ ដោយសារតែចិនគឺជាដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ដ៏ធំរបស់កម្ពុជា។
លោក ឡៅ ម៉ុងហៃ អ្នកវិភាគនយោបាយឯករាជ្យ យល់ឃើញថា កម្ពុជាមានសិទ្ធិក្នុងការប្រឆាំងទៅនឹងការប៉ុនប៉ងជ្រៀតជ្រែកទៅលើកិច្ចការផ្ទៃក្នុងរបស់ចិន ហើយគោលការណ៍ចិនតែមួយត្រូវបានប្រកាន់យកដោយប្រទេសជាច្រើន រួមមានទាំងសហរដ្ឋអាមេរិកផងដែរ។
ពាក់ព័ន្ធនឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការផ្នែកយោធា និងសមយុទ្ធរួម លោកជឿជាក់ថា កម្ពុជានឹងចិននឹងមិនអាចមានកិច្ចព្រមព្រៀងយោធាណាមួយទេ ព្រោះវារំលោភទៅលើរដ្ឋធម្មនុញ្ញមាត្រា ៥៣ និងខ្លឹមសារនៃកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីសមាត្រា១ ពាក់ព័ន្ធទៅនឹងអធិបតេយ្យភាព ឯករាជ្យភាព បូរណភាពទឹកដី អព្យាក្រឹត្យភាព និងសាមគ្គីជាតិ។
លោក យ៉ង់ ពៅ អគ្គលេខាធិការនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានលើកឡើងថា ជំហរចិនតែមួយរបស់កម្ពុជាគឺផ្អែកទៅលើគោលការណ៍មួយដែលធ្វើឡើងតាំងពីឆ្នាំ១៩៥៥ រវាងសម្ដេចព្រះនរោត្តម សីហនុ និងថ្នាក់ដឹកនាំចិន ដែលពេលនោះគឺលោក ជូ អេនឡាយ។
លោកថា គោលការណ៍នោះឈ្មោះថា គោលការណ៍បញ្ចសិលា ដែលផ្ដោតទៅលើការគោរពបូរណភាពដែនដីទៅវិញទៅមក ការមិនចូលឈ្លានពានគ្នា ការមិនជ្រៀតជ្រែកកិច្ចការផ្ទៃក្នុងប្រទេសដទៃ សិទ្ធិស្មើគ្នានៃបណ្ដាប្រទេសនានា ការផ្ដល់ប្រយោជន៍ឲ្យគ្នាទៅវិញទៅមកនិងការរួមរស់ប្រកបដោយសន្តិសហវិជ្ជមាន។
លោកថ្លែងដូច្នេះថា៖ «នៅពេលយើងទទួលស្គាល់គោលការណ៍ចិនតែមួយ យើងត្រូវទទួលស្គាល់ថាចិនមានតែមួយទេ រីឯតៃវ៉ាន់គឺជាដែនដីមួយរបស់ចិនប៉ុណ្ណោះ។ ដូច្នេះប្រាកដហើយថា កម្ពុជាមិនអាចមានទំនាក់ទំនងផ្លូវការណាមួយជាមួយតៃវ៉ាន់នោះទេ»។
លោក យ៉ង់ ពៅ អះអាងថា កម្ពុជាត្រូវតែបញ្ជាក់អំពីជំហរនេះម្ដងហើយម្ដងទៀតដើម្បីបញ្ចៀសការបំភាន់ ឬការកេងចំណេញផ្នែកនយោបាយពីសំណាក់ប្រទេសមួយចំនួន។
លោកថា បញ្ហាតៃវ៉ាន់គឺប្រៀបដូចជាជញ្ជីងដែលវាស់ស្ទង់អំពីការប្រកួតប្រជែងបញ្ហាភូមិសាស្ត្រនយោបាយរវាងលោកខាងលិច និងចិន។
លោកនិយាយថា៖ «ប្រសិនបើកម្ពុជាមិនបានយល់អំពីការការប្រកួតប្រជែងភូមិសាស្ត្រនយោបាយនេះទេ ហើយមិនបានផ្អែកទៅលើគោលការណ៍ចិនតែមួយនេះទេ កម្ពុជានឹងរងគ្រោះពីជញ្ជីងនៃការប្រជែងភូមិសាស្ត្រនយោបាយនេះ ហើយនឹងរងគ្រោះជាយថាហេតុ។
ពាក់ព័ន្ធនឹងការបង្ក្រាបល្បែងអនឡាញ និងការឆបោកតាមប្រព័ន្ធបច្ចេកវិទ្យា លោក សំអាត ថ្លែងថា ប្រទេសកម្ពុជានិងចិនគួរតែយកចិត្តទុកដាក់ខ្ពស់លើបញ្ហានេះ។
លោកថ្លែងថា៖ «ហ្គេមអនឡាញកើតមានច្រើននៅកម្ពុជា ជាពិសេសពាក់ព័ន្ធជាមួយជនជាតិចិន។ ថ្មីៗនេះឃើញមានការឃាត់ខ្លួននៅខេត្តព្រះសីហនុក្នុងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយចិន ហើយជនសង្ស័យត្រូវបានបញ្ជូនទៅចិនវិញ។ អីចឹង ខ្ញុំយល់ថា កិច្ចសហប្រតិបត្តិការនេះល្អ ប៉ុន្តែក៏ត្រូវបង្កើនឆន្ទៈនៅក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំង និងបង្ក្រាបលើការឆបោកនិងហ្គេមអនឡាញដែលខុសច្បាប់នៅកម្ពុជា។ ទោះបីពួកគេមានខ្នងបង្អែកធំប៉ុនណានៅពីក្រោយក៏ដោយក៏ត្រូវតែអនុវត្តតាមច្បាប់របស់យើង»។
លោក សំអាត ថា ប្រសិនបើករណីបែបនេះនៅតែបន្ត វានឹងជះឥទ្ធិពលដល់ការវិនិយោគពីបរទេស ទេសចរណ៍ និងសន្តិសុខនៅក្នុងសង្គមជាតិ។
លោក យ៉ង ពៅ ក៏យល់ឃើញដូច្នេះដែរ ដោយលោកលើកឡើងថា ប្រទេសទាំងពីរត្រូវតែរួមគ្នាដោះស្រាយបញ្ហានេះពីព្រោះវាអាចធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសទាំងពីរ សន្តិសុខ ការវិនិយោគពីបរទេស ក៏ដូចជាមុខមាត់របស់កម្ពុជា៕
