មានហេតុផលជាច្រើនដែលយុវជនគួរចាប់ផ្តើមវិនិយោគនៅវ័យក្មេង ដែលអនុញ្ញាតឱ្យពួកគេមានពេលវេលាគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការសិក្សាស្វែងយល់ពីឱកាស និង ជម្រើសនៃការវិនិយោគ ព្រមទាំងមានពេលវេលាកែតម្រូវយុទ្ធសាស្រ្តក្នុងការវិនិយោគ ដោយរៀនពីភាពជោគជ័យនិងបរាជ័យរបស់ខ្លួន ខណៈពេលដែលពុំទាន់មានបន្ទុកហិរញ្ញវត្ថុត្រូវរ៉ាប់រង។
ឧទាហរណ៍៖ ប្រសិនបើអ្នកចាប់ផ្តើមវិនិយោគក្នុងអាយុ ២២ ឆ្នាំ ក្នុងទឹកប្រាក់ចំនួន ១០០ ដុល្លារអាមេរិកក្នុងមួយខែ ដោយទទួលបានប្រាក់ចំណេញ ១០% ក្នុងមួយឆ្នាំ ដូចនេះ អ្នកនឹងមានទឹកប្រាក់ចំនួន ៧១០.៨១០,៨៣ ដុល្លារអាមេរិកនៅពេលអ្នកឈានដល់អាយុ ៦៥ ឆ្នាំ។ ទន្ទឹមនឹងនេះ ប្រសិនបើអ្នកចាប់ផ្តើមវិនិយោគនៅអាយុ ១៥ ឆ្នាំ អ្នកនឹងមានទឹកប្រាក់ចំនួន ១.៣៩៦.៦៩០,២៣ ដុល្លារអាមេរិកឬជិតស្មើនឹងចំនួនពីរដង ដែលនេះគឺជាឥទ្ធិពលនៃការប្រាក់សមាស។
ជាការពិតណាស់ មុននឹងចាប់ផ្តើមវិនិយោគក្នុងវិស័យមូលបត្រ យុវជននឹងមានចម្ងល់ ឬសំណួរដូចខាងក្រោម៖
១). តើត្រូវមានអាយុអប្បបរមាប៉ុន្មានឆ្នាំដើម្បីអាចចាប់ផ្តើមជួញដូរបាន?
នៅប្រទេសកម្ពុជា វិនិយោគិនដែលមានអាយុចាប់ពី១៥ឆ្នាំ ឡើងទៅនិងមានអត្តសញ្ញាណបណ្ណ (សម្រាប់ជនជាតិខ្មែរ) ឬលិខិតឆ្លងដែន(សម្រាប់ជនបរទេស) អាចស្នើសុំលេខអត្តសញ្ញាណវិនិយោគិននិងបើកគណនីជួញដូរបាន។
២). តើខ្ញុំគួរចាប់ផ្តើមជួញដូរនៅពេលណា?
អ្នកអាចចាប់ផ្ដើមវិនិយោគនៅពេលដែលគិតថាខ្លួនមានលទ្ធភាពហិរញ្ញវត្ថុគ្រប់គ្រាន់ មានចំណេះដឹង និងជំនាញគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការជួញដូរ និងអាចរ៉ាប់រងនូវហានិភ័យនៃការវិនិយោគ។ ការចាប់ផ្តើមបានលឿន និងអនុវត្តឱ្យបានខ្ជាប់ខ្ជួន អាចធ្វើឱ្យអ្នកគ្មានភាពតានតឹងផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុនាពេលអនាគត ដូចសុភាសិតមួយបានពោលថា “គ្រាដ៏ល្អបំផុត ដើម្បីដាំដើមឈើ គឺ ២០ ឆ្នាំមុន និងគ្រាចាប់ផ្តើមដ៏ល្អបំផុតគឺនៅពេលនេះ”។
៣). តើខ្ញុំត្រូវបំពេញគុណវុឌ្ឍិអ្វីខ្លះដើម្បីអាចជួញដូរបាន?
ដើម្បីអាចជួញដូរនៅផ្សារមូលបត្រកម្ពុជា (ផមក) អ្នកគ្រាន់តែមានចំណេះដឹងជាមូលដ្ឋានអំពីវិស័យមូលបត្រ អត្ថប្រយោជន៍ និងការគ្រប់គ្រងហានិភ័យដែលជាកត្តាសំខាន់សម្រាប់ធ្វើការសម្រេចចិត្តវិនិយោគដ៏ត្រឹមត្រូវ តាមរយៈការចូលរួមសិក្ខាសាលា ឬវគ្គបណ្តុះបណ្តាលនានា ដែលរៀបចំដោយនិយ័តករមូលបត្រកម្ពុជា (ន.ម.ក.) ដើម្បីស្វែងយល់និងបង្កើននូវចំណេះដឹងបន្ថែមពាក់ព័ន្ធនឹងវិស័យមូលបត្រ។
៤). តើត្រូវមានដើមទុនអប្បបរមាចំនួនប៉ុន្មានដើម្បីអាចចាប់ផ្ដើមជួញដូរបាន?
ផ្សារមូលបត្រកម្ពុជា (ផមក) មិនកំណត់ដើមទុនអប្បបរមាសម្រាប់ការវិនិយោគឡើយ ប៉ុន្តែអ្នកត្រូវមានទឹកប្រាក់ស្មើនឹងថ្លៃមូលបត្រ បូករួមជាមួយកម្រៃជើងសា ដែលត្រូវបង់ទៅក្រុមហ៊ុនមូលបត្រ ត្រឹមតែ ០.៤៥-០.៤៧% ហើយកម្រៃជើងសានេះ នឹងត្រូវគិតនៅពេលដែលបញ្ជារបស់លោកអ្នកត្រូវបានផ្គូរផ្គងជោគជ័យតែប៉ុណ្ណោះ។ ឯកតាបញ្ជាអប្បបរមានៃភាគហ៊ុន និងសញ្ញាបណ្ណនៅ ផមក គឺត្រឹមតែ ១ ភាគហ៊ុន ឬ ១ ឯកតាសញ្ញាបណ្ណ។
ឧទាហរណ៍៖ វិនិយោគិនទិញមូលបត្រកម្មសិទ្ធិ ឬភាគហ៊ុនរបស់ក្រុមហ៊ុន ម៉េងលី ជេ. គួច អេឌ្យូខេសិន ក្នុងតម្លៃ ២.០៥០ រៀលនៅថ្ងៃទី២៨ ខែតុលា គ.ស.២០២៤ ដូច្នេះ ដើម្បីអាចទិញភាគហ៊ុនរបស់ក្រុមហ៊ុនខាងលើបាន វិនិយោគិនត្រូវមានទឹកប្រាក់ ២.១៤៥ រៀល។
៥). ហេតុអ្វីយុវជនគួរចាប់ផ្តើមវិនិយោគលើទីផ្សារភាគហ៊ុន?
ក). ផ្តល់ប្រភពចំណូលអកម្មប្រកបដោយចីរភាព៖ អត្ថប្រយោជន៍លេចធ្លោក្នុងការវិនិយោគលើទីផ្សារភាគហ៊ុន គឺការបង្កើតប្រភពចំណូលអកម្មដល់វិនិយោគិន។ ចំណូលអកម្ម សម្តៅដល់ចំណូល ដែលទទួលបានពីការធ្វើការងារ ឬការវិនិយោគផ្សេងៗ ដោយប្រើកម្លាំងពលកម្មតិចតួច ហើយអ្វីដែលពិសេសនោះ គឺអ្នកអាចមានពេលវេលា ដើម្បីទៅបំពេញការងារប្រចាំថ្ងៃផ្សេងទៀតបាន ខណៈពេលដែលទទួលបានចំណូលអកម្មបន្ថែមនោះ។
ខ). ងាយស្រួលក្នុងការចាប់ផ្តើម និង ត្រូវការដើមទុនតិច៖ ជាការពិតណាស់ យុវជនមួយចំនួនតែងយល់ថា កត្តាកង្វះដើមទុនជាឧបសគ្គរាំងស្ទះដល់ការចាប់ផ្តើមវិនិយោគ ប៉ុន្តែវាមិនមែនជាបញ្ហាចោទសម្រាប់ការវិនិយោគក្នុងទៅផ្សារមូលបត្រនោះទេ។
គ). យុវជនងាយចាប់បាននូវអ្វីថ្មី៖ ចំណុចខ្លាំងរបស់យុវជន គឺភាពឆាប់ចាប់បាននិងហ៊ានសាកល្បងអ្វីថ្មីៗ ជាជាងការទុកប្រាក់សន្សំចោល យុវជនគួរចាប់ផ្តើមប្រើប្រាស់ភាពខ្លាំងរបស់ខ្លួនក្នុងការបង្កើននូវប្រភពចំណូលដែលអាចផ្តល់អត្រាចំណេញខ្ពស់។
ឃ). យុវជនអាចមានឱកាសទទួលបានជោគជ័យខ្ពស់៖ យុវជនមានពេលវេលាគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីរៀនសូត្រពីកំហុសនៃការវិនិយោគកន្លងមក ដែលអាចធ្វើឱ្យគេដាក់ចេញនូវយុទ្ធសាស្រ្តវិនិយោគបន្ទាប់បានត្រឹមត្រូវ និងទទួលបានឱកាសចំណេញខ្ពស់។
ង). ការធ្វើពិពិធកម្មវិនិយោគ៖ គឺជាការបែងចែកការវិនិយោគ ឬការបែងចែកសាច់ប្រាក់ទៅលើការវិនិយោគផ្សេងៗគ្នា ដើម្បីបង្កើនប្រាក់ចំណូលជាអតិបរមា និងការពារហានិភ័យ។ ដើម្បីកាត់បន្ថយហានិភ័យនៃការវិនិយោគ វិនិយោគិនគួរធ្វើពិពិធកម្មវិនិយោគលើភាគហ៊ុន ដែលស្ថិតក្នុងវិស័យផ្សេងគ្នា ឬវិនិយោគទៅលើក្រុមហ៊ុនបោះផ្សាយ ដែលមានទំហំមូលធនូបនីយកម្មទីផ្សារខុសៗគ្នា ពីព្រោះក្រុមហ៊ុនតូច និងក្រុមហ៊ុនធំមានកម្រិតហានិភ័យនិងផលចំណេញខុសគ្នា ដូច្នេះ នៅពេលថ្លៃភាគហ៊ុនមួយធ្លាក់ចុះ ភាគហ៊ុនផ្សេងទៀតអាចនឹងកើនឡើង។ ក្នុងន័យនេះ វិនិយោគិននៅតែអាចទទួលបានប្រាក់ចំណេញ ឬក៏មិនធ្លាក់ក្នុងស្ថានភាព ដែលពិបាកស្រោចស្រង់វិញបាន។
ច). មានទីផ្សារដែលអាចទិញលក់ប្រចាំថ្ងៃ និងសន្ទនីយភាពខ្ពស់៖ ការវិនិយោគក្នុងទីផ្សារមូលបត្រ មានលក្ខណៈពិសេសជាជាងការវិនិយោគលើទ្រព្យសកម្មដទៃ ដោយហេតុថាទីផ្សារនេះ មានរចនាសម្ព័ន្ធពេញលេញ ដែលអនុញ្ញាតឱ្យវិនិយោគិនទិញ-លក់ បានជាប្រចាំ។ ក្នុងន័យនេះ វិនិយោគិននៅក្នុងទីផ្សារមូលបត្រ ដែលបានទិញភាគហ៊ុន ឬសញ្ញាបណ្ណអាចធ្វើការលក់បានគ្រប់ពេលនៅក្នុងទីផ្សារ ដើម្បីទទួលបានសាច់ប្រាក់មកវិញនៅពេលដែលពួកគេមានតម្រូវការ។
៥ ជំហានសម្រាប់យុវវ័យត្រូវស្វែងយល់ មុននឹងចាប់ផ្តើមវិនិយោគ៖
ក). សិក្សា និងស្វែងយល់បន្ថែមអំពីការវិនិយោគ៖ ដើម្បីជួយអ្នកឱ្យយល់ដឹងអំពីមូលដ្ឋានគ្រឹះនៃការវិនិយោគក្នុងផ្សារមូលបត្រ អ្នកគួរតែព្យាយាមតាមដានព័ត៌មានពាក់ព័ន្ធនឹងវិស័យមូលបត្រ និងអាចសាកសួរព័ត៌មានតាមរយៈ ឈ្មួញជើងសាមូលបត្រ និងក្រុមហ៊ុនទីប្រឹក្សាវិនិយោគ ដែលទទួលបានអាជ្ញាបណ្ណពី ន.ម.ក.។
ខ). ការកំណត់គោលដៅនៃការវិនិយោគ៖ វាជារឿងសំខាន់ដែលត្រូវដឹងជាមុនអំពីគោលដៅនៃការវិនិយោគ។ តើអ្នកយកទឹកប្រាក់ដែលបានពីការចំណេញនោះ ទៅធ្វើអ្វី? ការកំណត់គោលដៅច្បាស់លាស់នឹងជួយអ្នកកំណត់យុទ្ធសាស្ត្រវិនិយោគបានត្រឹមត្រូវ។
គ). ការជ្រើសរើសប្រភេទនៃការវិនិយោគ៖ ជាមួយនឹងជម្រើសជាច្រើន អ្នកគួរធ្វើការសិក្សាស្រាវជ្រាវពីការវិនិយោគដែលមានសក្តានុពល អ្នកត្រូវដឹងពីផលិតផលហិរញ្ញវត្ថុដែលខ្លួនចង់វិនិយោគឱ្យបានច្បាស់លាស់ ដើម្បីជ្រើសរើសប្រភេទនៃការវិនិយោគឱ្យស្របនឹងគោលដៅ, កម្រិតហានិភ័យដែលទទួលយកបាន (Risk Tolerance) និងពេលវេលាដើម្បីទទួលបានផលត្រលប់មកវិញជាទីគាប់ចិត្ត។
ឃ). ការស្នើសុំលេខអត្តសញ្ញាណវិនិយោគិន (Investor ID) និងបើកគណនីជួញដូរតាមអនឡាញ៖ ដើម្បីអាចចាប់ផ្តើមវិនិយោគនៅផ្សារមូលបត្របានវិនិយោគិនត្រូវមានលេខអត្តសញ្ញាណវិនិយោគិននិងបើកគណនីជួញដូរមូលបត្រ ជាមួយក្រុមហ៊ុនមូលបត្រ ដែលទទួលបានអាជ្ញាបណ្ណពី ន.ម.ក. ឬបើកគណនីជួញដូរតាមអនឡាញ តាមរយៈតំណភ្ជាប់ https://id.serc.gov.kh/kh ។
ង). ការវិនិយោគលើផលិតផលហិរញវត្ថុ ដែលអ្នកបានជ្រើសរើស៖ ចាប់ផ្តើមអនុវត្តផែនការវិនិយោគ អ្នកត្រូវចាំថា ការវិនិយោគដែលទទួលបានជោគជ័យទាមទារនូវទស្សនវិស័យរយៈពេលវែង, វិន័យនិងការអត់ធ្មត់។
***អត្ថបទនេះ ត្រូវបានចងក្រងឡើងក្នុងគោលបំណងផ្តល់ជាព័ត៌មាន និងអប់រំតែប៉ុណ្ណោះ ដោយមិនឆ្លុះបញ្ចាំងពីអនុសាសន៍ ឬដំបូន្មានក្នុងការវិនិយោគនោះទេ។ ន.ម.ក. និងក្រុមហ៊ុន ផូសមេឌា ខូអិលធីឌី មិនទទួលខុសត្រូវចំពោះការបាត់បង់ ឬការខូចខាតណាមួយនោះឡើយ។
ឯកសារយោង៖ - https://www.investopedia.com/investing-for-teens-7111843#toc-5-steps-to-start-investing-as-a-teen
https://csx.com.kh/news/faq/listPosts.do?MNCD=7060#sec1_1
រៀបចំដោយ៖ និយ័តករមូលបត្រកម្ពុជា
នាយកដ្ឋានស្រាវជ្រាវ បណ្ដុះបណ្ដាល អភិវឌ្ឍន៍ទីផ្សារមូលបត្រ និងទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ
អ៊ីមែល៖ edu@serc.gov.kh
ទូរសព្ទ៖ ០២៣ ៨៨៥ ៦១១
